Thứ Hai, 29 tháng 4, 2013

Giới trẻ VN nghĩ gì về quá khứ? & Nỗi buồn tháng Tư

Nhân Khánh, thông tín viên RFA
2013-04-29
 Phần âm thanh Tải xuống âm thanh
000_Del6190839-305.jpg
Giới trẻ Việt Nam thưởng thức cà phê Starbucks mới mở - AFP photo


 Nghe bài này

Tải xuống - download
Vừa qua trên không gian mạng xuất hiện một album nhạc với tựa đề “Hòa giải để Hy vọng” do những thanh niên trong nước thực hiện. Vậy với album này, những người trẻ Việt Nam hôm nay nghĩ gì về hôm qua và mong muốn điều gì cho tương lai Việt Nam ?

"Hòa giải để Hy vọng"

"Hòa giải để Hy vọng" là một album video gồm những ca khúc và hình ảnh về một cuộc chiến đã qua. Ðiều khá thú vị là album nhạc này lại được giới thiệu bởi những người thuộc thế hệ trẻ sinh sau cuộc chiến 1975, họ hoàn toàn vô can với quá khứ ấy. Khi xem album ‘Hòa giải để Hy vọng’, khán giả sẽ thấy tuyển tập này dùng nhiều tác phẩm của các nhạc sĩ như Phạm Duy, Trịnh Công Sơn…. Về cách thức lựa chọn nhạc phẩm và độ tuổi của các tác giả thực hiện album, chúng tôi được một thanh niên ẩn danh trong nhóm làm tuyển tập video này cho biết:
Những bản nhạc được lựa chọn trong album đều dựa trên sở thích âm nhạc của các thành viên trong nhóm. Trong quá trình tìm hiểu về tinh thần hòa giải dân tộc, các thành viên trong nhóm đã tìm thấy những bản nhạc phản chiến của Phạm Duy và Trịnh Công Sơn, mọi người rất thích những tác phẩm này. Do đó qua năm nay đến ngày 30 tháng Tư, khi mà chúng tôi cảm thấy thực sự cần gửi một thông điệp hòa giải đến với thế hệ của mình, đến những người Việt Nam khác đang còn tranh luận về cuộc nội chiến thì chúng tôi chọn phương thức là gởi những bản nhạc mà chúng tôi đang yêu thích.

Người lớn tuổi nhất trong nhóm thực hiện clip của chúng tôi có lẽ là người đọc lời giới thiệu, anh ấy cũng chỉ sinh đầu những năm 1980 thôi. Chúng tôi hầu hết là những sinh viên.
Khi nghe và xem ‘Hòa giải để Hy vọng’, người thưởng thức không quá khó để nhận ra tính nghiệp dư của nhóm thực hiện. Song điều gì khiến album nhạc này hấp dẫn khán thính giả, khi chỉ sau một ngày phát hành lên không gian internet đã thu hút hơn 1.000 người xem. Từ góc độ là người đã nghe qua ‘Hòa giải để Hy vọng’, một Cử nhân khoa học chuyên ngành Quản lý Xã hội là ông Phạm Văn Trội, hiện đang sống ở Hà Nội đã cho biết như sau:
Tôi đã nghe album ‘Hòa giải để Hy vọng’. Thứ nhất là về ý tứ của album này là họ nói lên những sai lầm trong quá khứ, sự khác biệt về ý thức hệ mà để cho cả dân tộc Việt Nam vùi trong chiến tranh tàn phá và chết chóc.

Họ muốn qua album này nói lên tinh thần xóa bỏ đi các định kiến, hòa giải dân tộc để xây dựng một dân tộc Việt Nam hoàn toàn mới. Không cho phép lập lại những sai lầm tương tự trong quá khứ. Ý tưởng của các bạn xây dựng album này cũng rất là hay, vì mong muốn các thế hệ tại Việt Nam hôm nay được hòa bình và tự do. Qua album, họ muốn gởi tới các nhà lãnh đạo Việt Nam là hãy tôn trọng sự khác biệt về chính kiến cũng như ý thức hệ; để cả dân tộc chung tay xây dựng một đất nước Việt Nam giàu mạnh, tự do và hạnh phúc.
Ở những tác phẩm sáng tạo như âm nhạc, rất dễ trở nên vô vị và nhạt nhẽo nếu người thực hiện không thổi hồn vào đó. Vậy nhóm người trẻ đã có những suy nghĩ gì khi tiến hành xây dựng ‘Hòa giải để Hy vọng’?
Ý tưởng của các bạn xây dựng album này cũng rất là hay, vì mong muốn các thế hệ tại Việt Nam hôm nay được hòa bình và tự do.
- Ông Phạm Văn Trội, HN
Khi thực hiện album này, chúng tôi đã suy nghĩ rất nhiều; nhưng cảm giác chung là buồn và cảm thấy nuối tiếc. Có lẽ chúng ta đã tránh được cuộc nội chiến huynh đệ tương tàn này, nếu người Việt chúng ta biết yêu thương nhau hơn. Có những lúc tôi ước gì rằng, giá mà người Việt Nam chúng ta không có những thói quen giải quyết những tranh chấp và bất đồng bằng giải pháp bạo lực, dù bạo lực trong hành vi hay trong ngôn từ.

Nếu chúng ta đạt được bước tiến bộ này, có lẽ dân tộc chúng ta có được một may mắn lớn. Như thế chúng ta tránh được những thảm kịch như cuộc nội chiến vừa rồi. Và có lẽ cũng đã đạt được độc lập và dân chủ hóa thành công, mà không mất quá nhiều xương máu. Tôi nghĩ chúng ta có một lựa chọn khác và vẫn còn một lựa chọn khác… Nhưng điều đáng tiếc là cho đến lúc này, cái tâm lý tôn sùng bạo lực và hận thù ấy vẫn còn là tâm lý ngự trị trong chính thế hệ trẻ hay thế hệ của chúng tôi.

Mong chờ một nước Việt Nam mới

DSC00358-200.jpg
Bảng hiệu tuyên truyền cho ngày 30 tháng 4 ở Hà Nội. RFA photo

Liệu những mong muốn của lớp người thuộc độ tuổi đại diện tương lai đất nước sẽ được người thuộc thế hệ đang đóng vai trò chủ động trong xã hội đón nhận như thế nào. Trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, ông Phạm Văn Trội cho biết suy nghĩ cá nhân về vấn đề hòa giải dân tộc như sau:
Hiện nay, ngay trong quốc nội Việt Nam cũng đã có quá nhiều rạn nứt. Rạn nứt ngay trong giới lãnh đạo cao cấp, rạn nứt giữa chính quyền với người dân ngày càng gia tăng. Niềm tin của người dân với đảng hiện nay như một con số không.

Vấn đề thứ hai là rạn nứt trong chính sách của nhà nước với những người đang sống ở hải ngoại, đó là một bộ phận của dân tộc ta. Chưa được hòa hợp thống nhất vì những người cộng sản hôm nay vẫn còn đối xử thù địch với đồng bào hải ngoại. Vì thế mà đất nước Việt Nam chúng ta chưa thể đoàn kết, thống nhất cùng nhau xây dựng một đất nước Việt Nam mới. Vì vậy, tôi cho rằng vấn đề hòa giải dân tộc hiện nay là một vấn đề vô cùng quan trọng. Chỉ có hòa giải thực sự thì mới xây dựng được một nước Việt Nam lớn mạnh. Ðể làm được điều đó, nhà cầm quyền cần từ bỏ độc đảng, tôn trọng các cá nhân có ý kiến khác biệt và tôn trọng các đảng phái khác để cùng nhau xây dựng một đất nước Việt Nam mới.
Giải thích về ý nghĩa của sự hy vọng theo như tựa đề của album nhạc tuyển, người thanh niên hơn 20 tuổi tiếp tục cho chúng tôi biết về những hy vọng của anh ấy cho tương lai Việt Nam:
Tôi thực sự hy vọng và mong chờ không chỉ về cuộc hòa giải liên quan về cuộc chiến tranh vừa qua, mà còn mong chờ một nước Việt Nam mới. Chúng tôi nghĩ đó là một nước Việt Nam đa sắc màu, thay vì chỉ quẩn quanh trong thế giới vàng và đỏ. Ðó không phải là một Tổ quốc Việt Nam XHCN, mà là một Tổ quốc cởi mở và có đủ đất để ươm mầm cho mọi quan điểm, mọi chính kiến và mọi luồng tư tưởng khác nhau.

Tôi tin rằng một Tổ quốc như thế, có lẽ sẽ che chở con em của nó thoát khỏi những thảm kịch đau lòng như là cuộc nội chiến vừa rồi. Một nước Việt Nam dân chủ đa nguyên, hòa hợp và hòa bình sẽ trở thành một cường quốc. Tôi nghĩ là để xây dựng nước Việt Nam ấy, chúng ta phải huy động tấm lòng và sức lực của mọi người Việt. Ðó là lý do để thế hệ chúng tôi, tức là thế hệ trẻ nên hòa giải khẩn cấp ngay từ ngày hôm nay.
Là người từng trả giá đến 4 năm tù giam cho việc nêu lên những quan điểm chính trị, ông Phạm Văn Trội có nhận xét gì về người trẻ Việt Nam hôm nay:
Tôi thực sự hy vọng và mong chờ không chỉ về cuộc hòa giải liên quan về cuộc chiến tranh vừa qua, mà còn mong chờ một nước Việt Nam mới.
- Một thanh niên VN 
Tôi phải khẳng định rằng là giới trẻ Việt Nam hôm nay rất là năng động và tài năng, khác hẳn với thời cha ông của họ, cả về cái nhìn kinh tế lẫn chính trị. Về mặt chính trị thì họ không còn chính kiến giữa cộng sản hay là cộng hòa, các bạn trẻ đã thấu hiểu những mất mát trong chiến tranh. Một cuộc chiến vô nghĩa, không có người thắng và người thua. Một cuộc chiến sai lầm nhất trong lịch sử của dân tộc Việt Nam, mà trong đó là anh em ruột thịt bắn giết lẫn nhau, chỉ vì khác nhau về mặt ý thức hệ.
Vấn đề thứ hai là giới trẻ Việt Nam hôm nay thì họ rất muốn dân chủ và tự do, để phát triển những tài năng của họ; đặc biệt là mở rộng thực thi các quyền căn bản của con người.
Ngoài ra, người trong nhóm thực hiện album ‘Hòa giải để Hy vọng’ còn cho chúng tôi biết nhu cầu hòa giải không gói gọn trong không gian quá khứ, hòa giải cần phải trở thành một triết lý quản trị quốc gia.
Suy tư và ước vọng của các nhân vật xung quanh album ‘Hòa giải để Hy vọng’ mà chúng tôi hân hạnh được tiếp xúc hôm nay, không hẳn là đại diện duy nhất cho những người trưởng thành trong nước sau 1975. Nhưng trong một bối cảnh nhiều đặc thù như Việt Nam, những thiện chí nhân bản và giàu lòng ái quốc cần đáng được ghi nhận và tôn trọng.



000_Hkg2309681-305.jpg


Nỗi buồn tháng Tư


Hiện là thời điểm đánh dấu Biến Cố 30 tháng tư, năm 1975 khi Miền Nam VN Tự do rơi vào tay người CS. Theo blogger Thuỳ Linh thì biến cố ấy, dù cho tới nay đã 38 năm, vẫn là “một ngày rất buồn”:
Đó là một ngày rất là buồn vì bao nhiêu sinh mạng con người đã ngã xuống trên mảnh đất này mà chưa đem lại một nền hòa bình thực sự do vẫn còn cuộc chiến trong ý thức, trong cách hành xử của cả bên thắng lẫn bên thua. Niềm vui chiến thắng của một bộ phận người Việt không thể che lấp nỗi buồn của nhiều người.
Qua tác phẩm “Bên thắng cuộc”, “mấy lời của tác giả” Huy Đức, tức blogger Osin, cho biết rằng cuốn sách của ông “ bắt đầu từ ngày 30-4-1975 – ngày nhiều người tin là miền Bắc đã giải phóng miền Nam. Nhiều người thận trọng nhìn lại suốt hơn 30 năm, giật mình với cảm giác bên được giải phóng hoá ra lại là miền Bắc”.
Khi viết về “Buồn Vui Tháng Tư”, nhà văn Sơn Tùng cư ngụ tại Virginia, Hoa Kỳ không khỏi “Thật đau lòng và cũng thật đáng tự hào cho những người đã đứng trong hàng ngũ ‘bên thua cuộc’ vào ngày 30.4.1975”. Theo nhận xét của nhà văn Sơn Tùng, thì “ không bao lâu sau, ‘bên thắng cuộc’ đã dần dần biến thành thua bại. Bắt đầu tuột giốc không thể kìm hãm”. Nhà văn Sơn Tùng phân tích:
Từ tháng 4.1975, hàng triệu người đã tìm mọi cách ra đi, không chấp nhận đời sống nô lệ. Đến nay đã có khoảng ba triệu người sống ở hải ngoại. Hàng trăm ngàn người đã bỏ mình trên đường vượt thoát. Cái nhìn của thế giới đã xoay chiều đối với “giải phóng”, kể cả một số khuôn mặt phản chiến cỡ lớn trước kia. Nền kinh tế quốc doanh đã tới bên bờ vực thẳm để chôn vùi tất cả những giấc mơ điên rồ khiến cộng sản phải “đổi mới” kinh tế, trở lại làm ăn kiểu “kinh tế thị trường” của tư bản, nhưng lại theo “định hướng xã hội chủ nghĩa” (!), khai sinh ra giai cấp tư bản đỏ, tệ hại gấp ngàn lần lớp tư bản cũ mà Karl Marx lên án. Cuộc cách mạng nhân danh giai cấp vô sản đã biến thành con quái vật hung bạo dày đạp trên lưng đám dân nghèo.
Có lẽ Dương Thu Hương là người đầu tiên công khai lên tiếng tố cáo đã bị “đảng” lừa, mở đường cho những cán bộ viết khác nói lên sự thật, nhưng niềm tin vào “đảng” đã đổ vỡ rất sớm.
Biến cố 30 tháng Tư năm 1975 tạo điều kiện cho người CS – nói theo lời sử gia Trần Gia Phụng cư ngụ tại Toronto, Canada – “huyênh hoang tự hào là họ là kẻ thắng cuộc”, thực hiện được điều họ gọi là “giải phóng miền Nam”. Nhưng ông Trần Gia Phung nêu lên câu hỏi rằng “ Sau khi CS làm chủ toàn bộ đất nước, CS có thật sự là bên thắng cuộc hay không?”.
Qua bài “30-4-1975: Thắng cuộc hay tội đồ ?”, tác gia Trần Gia Phụng nhắc lại:
Ngay tức khắc, sau khi CS chiếm (miền)Nam VN, khoảng 150,000 người di tản ra nước ngoài. Tiếp đến là phong trào vượt biên. Dầu Cộng Sản kiểm soát gắt gao, khoảng trên 1 triệu 500 ngàn người bỏ nước ra đi bằng tất cả các phương tiện,(mà như người ta thường nói) “cây cột đèn cũng muốn ra đi”, trong đó khoảng 500.000 người bỏ mình ở biển Đông. Biển Đông trở thành nghĩa địa biển lớn nhất thế giới. Ở trong nước, nhiều phong trào nổi lên chống đối Cộng Sản đều bị đàn áp. Như thế, CS chiến thắng bằng súng ống, chiếm được đất đai, nhưng hoàn toàn thất bại về nhân tâm, không chiếm được lòng người, không thống nhất được lòng dân.
Tác giả cũng không quên cảnh trớ trêu là những người dân Việt bỏ nước ra đi liền bị Hà Nội gán gội “phản động”, “chạy theo bơ sữa đế quốc Mỹ”, nhưng sau đó, bỗng chốc họ trở thành “khúc ruột ngàn dặm”, “Việt kiều yêu nước”; và “những khúc ruột ngàn dặm ấy” được nhà nước kêu gọi hoà hợp hoà giải cũng như góp phần xây dựng đất nước. Nhưng đại đa số người Việt hải ngoại chẳng có nhu cầu này với một chế độ toàn trị.

Ưu tư về tương lai đất nước

DSC00315-250.jpg
Băng rôn cho ngày 30 tháng 4 và 1 tháng 5 tại Hà Nội. RFA photo
Theo ông Trương Quốc Việt, một công dân VN đang tạm trú tại Úc và vừa thực hiện chuyến “Độc hành cho Nhân quyền VN” qua 13 thành phố và các thủ phủ của những tiểu bang Victoria, New South Wales và Queensland của Úc, thì “ngày 30 tháng Tư là một ngày buồn – rất buồn”. Ông Trương Quốc Việt cho biết:
Nỗi buồn ấy không phải chỉ riêng tôi hay gia đình tôi, mà còn đến với rất nhiều người khác, nhất là trong nước. Đó là một ngày buồn – rất buồn ! Tại vì cái ngày ấy đem đến nhiều khó khăn cho dân tộc, mà trong nước, chúng tôi không thể nào nói lên được những nỗi khó khăn đó. Cho nên mình cảm thấy giống như đang ở tù, luôn chịu đựng sự kìm kẹp, luôn phải cảnh giác. Do đó, người dân thực sự không có tự do. Trong khi đó thì nhà cầm quyền CSVN cứ rêu rao đủ thứ tự do, rồi lễ lớn 30 tháng Tư…Nhưng thực ra, có nhiều người dân trong nước không vui gì đâu !
Qua bài “Nỗi buồn tháng Tư”, blogger Đoàn Vương Thanh không khỏi liên tưởng đến “thân phận con người” – dù đó là những phụ nữ chất phác miền quê phải “tha phương cầu thực” ở xứ lạ quê người để rồi bị mắc bẫy, hay những nông dân ở lại quê hương trở thành dân oan ngay trên mảnh đất cha ông để lại. Tác giả nêu lên câu hỏi:
Vì sao, đất nước sau gần 40 năm được thống nhất, có độc lập, hòa bình mà vẫn có mấy chục vạn phụ nữ trẻ phải “trần như nhộng” để “bọn nước ngoài” lựa chọn... Ai đã cấp hộ chiếu cho gần 30 vạn phụ nữ sang Hàn Quốc, Đài Loan “tìm chồng”, “lấy chồng”, trong khi trong nước còn có đến 30 vạn gái (phải bán thân) ?..Ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thứ của Đảng, đã dũng cảm thừa nhận “đi đến đâu cũng thấy người hư hỏng…” mà họ lại chính là những người của ông, đã được rèn luyện phấn đấu nhiều năm. Bộ máy chính quyền vừa đông vừa không được việc, vừa nhiều vừa quan liêu. Cơ quan hành chính thì “hành dân là chính”, dân khiếu nại theo luật định thì bị ghép vào tội làm mất trật tự xã hội…
Khi “Viết cho tháng tư”, blogger Huỳnh Thục Vy lưu ý rằng “ ‘sự nghiệp giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước’ đã không khiến Việt Nam trở nên hùng mạnh hơn, dân tộc ta trở nên kiêu hãnh hơn; mà đơn giản chỉ là biến một miền Nam trước ‘giải phóng’ hơn hẳn Hàn Quốc, sau gần bốn mươi năm thống nhất, cùng với cả nước lẹt đẹt chạy theo sau cả Thái Lan. Huỳnh Thục Vy nêu lên câu hỏi rằng “nếu ta lấy cứu cánh là sự phồn thịnh của quốc gia, là an sinh hạnh phúc, là tự do nhân phẩm của mỗi một người dân làm chuẩn thì liệu sự thống nhất ấy có nghĩa lý gì?”. Khi đề cập tới “tình tự dân tộc”, blogger Huỳnh Thục Vy cho biết:
Gần bốn thập niên đã qua đi, dấu vết chiến tranh trên mảnh đất quê hương Việt Nam đã dần phai nhạt, nhưng những tổn thương của lòng người vẫn còn hằn sâu, thậm chí ngày càng sâu hơn. Thống nhất hai vùng địa lý nhưng vẫn vắng bóng một sự Hoà hợp trong tình tự dân tộc. Mỗi năm tháng Tư về, bao nhiêu lễ lạt, đình đám vẫn diễn ra bất chấp mối hoài niệm về quá khứ vẫn nặng trĩu trong lòng nhiều người Việt, bất chấp mối ưu tư về tương lai đất nước vẫn canh cánh trong lòng những người có tâm huyết với đất nước. Những con người có lương tâm và tự trọng không bao giờ vui sướng được trong nỗi thống khổ to lớn ấy của dân tộc. Thử hỏi xương máu của hàng triệu con người đã ngã xuống trong cuộc chiến chỉ để tạo nên một Việt Nam thống nhất trong chia rẽ, thống nhất trong sự Hán hoá, thống nhất trong sự mất tự do và quyền làm người hay sao?

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét