Thứ Bảy, 7 tháng 6, 2014

Bố già Whitey kể lể

Mugshot of James "Whitey" Bulger. Boston Police Department.
Whitey Bulger là một tên tội phạm hình sự nổi tiếng nhất ở Mỹ và đã từng ở danh sách của FBI ghi tên 10 kẻ bị truy lùng ráo riết. Đã có nhiều cuốn phim và tác phẩm nói về Bulger và mô tả hắn là một trùm mafia hai mặt, vừa là kẻ ngoài vòng pháp luật vừa là kẻ núp bóng pháp luật để gây ra cuộc gió tanh mưa máu trên chốn giang hồ.
Tuy nhiên, Whitey phủ nhận mình là kẻ “nằm vùng”, là “chuột” (a rat) hay “kẻ chỉ điểm” của FBI. Nếu đúng như thế, dư luận không thể không đặt câu hỏi: Tại sao FBI trong bao năm bao che cho hành động phạm pháp tới mức kinh hoàng của Whitey? Có tham nhũng trong guồng máy an ninh Mỹ chăng? Đâu là sự thực? Giờ đây bố già Whitey đã sa lưới pháp luật và gậm nhấm thuở tung hoành tại nhà tù United States Penitentiary ở Tuscon, Arizona về nhiều tội trạng như sát nhân, mưu sát, làm tiền phi pháp, tống tiền, rửa tiền, buôn bán ma túy, chứa cờ bạc với hai bản án chung thân bóc lịch trong tù.
Trong tháng tư, 2014, có tin Whitey sắp hoàn thành một thiên hồi ký và một cuốn phim tài liệu mới về Whitey được giới thiệu trong tháng 5, 2014. Đây là một cuốn phim dựa vào dữ liệu trong phiên tòa xử Whitey vào 2013 và lời tự thuật của Whitey. Hẳn nó sẽ gây ra nhiều tranh cãi về Whitey, về FBI và về giới Mafia còn tồn tại ở Mỹ dù đã bước sang thế kỷ 21.
Vài nét sơ lược về James Joseph Whitey Bulger
Whitey Bulger ra đời vào năm 1929 tại Massachusetts vào năm 1929 trong một gia đình có tiếng tăm nhưng ngay từ thuở thiếu niên đã bước vào đường phạm pháp, hoành hành ở Boston với vai trò bố già thủ đoạn và khát máu. Bulger còn được nhiều người nhắc tới nhờ 16 năm ung dung ngoài vòng pháp luật cho dù bị truy lùng ráo riết từ 1994 cho tới 2011 mới bị bắt giữ? Tại sao FBI lại bất lực trong việc bắt giữ Whitey? Câu hỏi này khiến nhiều người muốn nghe Whitey kể chuyện hy vọng sẽ giải tỏa được đôi phần thắc mắc.
Trong 16 năm đào tẩu, người ta cho rằng James Whitey Bulger vẫn nhởn nhơ khắp nơi, có người thấy hắn ở London, Uruguay, Silicy, Vancouver Island. Trong 12 năm, Whitey lọt vào danh sách 10 kẻ bị truy lùng gắt gao của FBI và chỉ đứng sau Osama bin Laden mà thôi. Có nhiều nguồn tin đáng tin cậy, như có lần một cảnh sát ở California nhận ra hắn tại một rạp hát bóng khi xem cuốn phim về hắn do tài tử gạo cội Jack Nicholson đóng (cuốn The Departed do đạo diễn Martin Scorsese dàn dựng.) Cũng có lần cảnh sát liên bang Canada (RCMP) bắt lầm một vị cao niên ở Toronto vì ngờ ông ta là Whitey.
Thời gian trôi đi, cho tới 2011, Whitey mới bị bắt với người tình gắn bó lâu dài là Catherine Greig tại một căn hộ ở vùng nắng ấm Santa Monica, cách xa quê nhà Nam Boston (Southie) hàng 4.800km. Lúc này lão không còn giống hình ảnh mà FBI dùng để truy tầm nữa. Lão trở thành một vị cao niên đạo mạo, có chòm râu trắng và khuôn mặt hiền từ. Người biết chuyện kể lại rằng lúc bị bắt, biết rằng không thể thoát thân nữa, Whitey đã chỉ cho cảnh sát liên bang biết nơi giấu vũ khí và tiền bạc: Trong vách căn hộ mà lão mướn, sống một cuộc sống khá bình thường dễ dàng che mắt thiên hạ một dĩ vãng từng bị tố là sát hại 16 mạng người!
Trong thời gian ẩn hình, tạm gác kiếm, vui cùng người yêu muôn thuở Greig và lúc vào tù, Whitey dự định thuật lại đời mình nhưng tập hồi ký chưa hoàn thành mà mới có ngoài trăm trang bản thảo mà thôi. Nhưng chẳng cần hồi ký thì thiên hạ viết về lão cũng đã tốn khá nhiều giấy mực (ít nhất là 17 tác phẩm, trong đó có nhiều cuốn do chính những tay đàn em thân tín của Whitey khi bị bắt đã kể lại).
Dư luận về hồi ký, cho rằng có phần khả tín có phần chưa được kiểm chứng, cho biết sẽ thêm nhiều huyền thoại về Whitey.
Whitey là một tay cướp nhà băng táo tợn với vẻ đẹp trai lạnh lùng dễ sợ, bất chấp mọi thủ đoạn để đạt mục đích. Tên tội phạm này đã từng bị giam ở nhà tù khét tiếng Alcatraz, sau khi được phóng thích thì về South Boston làm mưa làm gió trong xã hội đen. Trong hơn hai thập niên nghe nói Whitey Bulger đã lo lót cho các tay cảnh sát liên bang có nhiệm vụ truy lùng hắn và còn làm chỉ điểm cho cảnh sát phá vỡ và bắt giữ băng đảng đối lập. Có lúc hắn đã ở tột đỉnh quyền lực vì vừa làm bố già vừa đóng vai chỉ điểm cho cảnh sát.
Câu chuyện về Whitey Bulger đã được nhiều hãng phim cạnh tranh đưa ra những tài tử ăn khách kể chuyện ông trùm. Gần nhất Matt Damon cùng diễn với Ben Affleck trong một cuốn phim về cuộc đời Whitey.
Còn một hãng khác, tiết lộ cho ra cuốn phim bố già Whitey với Jonny Depp thủ vai chính (dựa vào tác phẩm nổi tiếng Black Mass của các nhà báo Dick Lehr và Gerard O’Neill).
Nhưng những cuốn phim trên đã phản ánh được bao nhiêu sự thực? Whitey có thực sự làm chỉ điểm cho FBI hay không? Hay Cục điều tra liên bang bịa ra chuyện này để che giấu tệ trạng hối lộ và tham nhũng trong Cục, đã giúp Bulger ở trên pháp luật, tha hồ tung hoành ngang dọc trong bao nhiêu năm?
Biết bao nghi vấn đặt ra với tập tài liệu mới của đạo diễn Joe Berlinger có tên: Whitey: United of America v. James J. Bulger. Cuốn phim dựa vào những gì tòa án trong việc xét xử tội danh của James Bulger trong mùa hè năm ngoái đã công bố (với 31 tội danh trong đó có hàng tá tội sát nhân). Cuốn phim sẽ hé lộ cho khán giả thấy thế giới của một tên tội phạm có khuynh hướng chống phá xã hội ở mức bất thường, với biết bao đau đớn mà hắn gây cho nạn nhân cho tới thủ đoạn hối mại quyền thế mà hắn dùng để giữ vững địa vị bố già.
Chúng ta sẽ có dịp nghe chính Whitey nói, qua điện thoại của nhà giam, thổ lộ tình yêu của lão với người bạn gái hiện giờ cũng lãnh án tù vì tội đồng lõa, và giải thích nhờ đâu lão đã trở thành con người bình thường trong chuỗi ngày đào tẩu.
Tuy nhiên, trong hồi ký và lời khai, Whitey khăng khăng phủ nhận hắn từng là “chuột”, chỉ điểm cho FBI và cuốn phim muốn đào sâu vào lời thú nhận này mặc dầu có không biết bao chứng cớ chứng tỏ Whitey đã dùng tiền để có tự do để xưng bá võ lâm và gây tội ác.
Các ký giả từng góp tên tuổi vào các cuốn phim kể lại đời của Whitey Bulger như Kevin Cullen của tờ Boston Globe, đã nghiêm khắc phê bình Berlinger khi thực hiện cuốn phim tài liệu rằng: “hoàn toàn chủ ý bịa đặt, hoàn toàn thiếu chính xác”. Còn ký giả Lehr (mà một tác phầm của ông về Whitey sẽ được dựng thành phim với Jonny Depp thủ vai chính) đã dùng lời nặng hơn với Berlingger rằng là “kẻ bất lương về trí tuệ”.
Tuy nhiên, vị giám đốc sản xuất phim tài liệu kể trên đã tỏ ra không mấy ngạc nhiên khi bị nhiều người chỉ trích và ông khẳng định sự thực sẽ phô bày mặc ai không đồng ý vì những lý do nào đó và về mặt nào đó: “Cứ xem thì biết, tôi không bảo Whitey là kẻ chỉ điểm hay không phải, nhưng kẻ muốn giập tắt việc thảo luận về điểm này mới là bất lương về mặt trí thức. Tất cả điều tôi muốn nói là, nếu hắn là kẻ chỉ điểm thì chúng ta không có đủ bằng chứng vì sao hắn có thể làm được việc này và ai chịu trách nhiện? Và nếu hắn không phải kẻ chỉ điểm thì rõ ràng có nhiều nghi vấn sâu xa không có lời giải đáp”.
Cuốn phim tài liệu của Berlinger đã được giới thiệu vào ngày 24 tháng tư tới 4 tháng năm nhân dịp đại hội phim tài liệu toàn cầu có tên là Hot Docs Festival tổ chức ở Toronto năm 2014.
Thực ra việc Whitey Bulger phủ nhận mình là chỉ điểm của FBI không phải là tin mới lạ khi ra tòa. Hắn nhìn nhận là bố già quyền uy đã bỏ vào túi hàng triệu Mỹ kim nhờ buôn bán ma túy và cờ bạc, nhưng hắn muốn mọi người biết hắn chẳng phải là “chuột” (chỉ kẻ điểm chỉ cho cảnh sát) và chưa từng sát hại một người đàn bà nào dù có chứng cớ hắn hạ sát hai người.
Nhiều quan sát viên cho rằng với tuổi gần đất xa trời, lại đã bị kết án, những lời khẳng định của lão có thể là cách bạch hóa tên tuổi để giữ cho được uy tín của một bố già khét tiếng hơn là để tiếng xấu “kẻ phản bội” lưu lại trên chốn giang hồ.
Berlinger hình như muốn tìm hiểu xem biết đâu Whitey Bulger và nhóm luật sư của lão đã nói sự thực. Nhà thực hiện phim tài liệu này nhấn mạnh: “Cuốn phim đạt thành quả tốt: Chúng ta nghe Bulger nói. Nhưng tôi muốn nói rõ rằng cuốn phim không nhằm mục đích xin dư luận tha thứ cho Bulger. Hiển nhiên, Bulger là tên tội phạm tàn độc nhất và vào tù là đáng, nên tôi chẳng xin tội cho hắn. Nhưng tôi nghĩ nghe lời thú của hắn cũng nên. Điều này không có nghĩa chúng ta tin mọi lời hắn nói. Tôi coi quý vị khán giả như bồi thẩm đoàn, hoàn toàn có quyền quyết định về bị cáo rằng James Whitey Bulger nói thực hay nói dối.”
Berlinger là một nhà làm phim có uy tín từng nổi danh với bộ phim ba tập Paradise Lost, kể chuyện vụ án West Memphis (West Memphis Three), về một nhóm tuổi teen ở Memphis bị kết án giết ba đứa trẻ 8 tuổi vào năm 1993. Trong vụ này các nhà làm phim Berlinger và Bruce Sinofsky đã cực lực chỉ trích phiên tòa xử ba bị cáo trọng tội kể cả tử hình là có nhiều thiếu sót. Nhờ dư luận báo chí và nhờ bằng chứng DNA nên vào 2010, vụ án được tòa thượng thẩm Arkansas xử lại và ba bị cáo được giảm khinh tội trạng.
Người chống đối phim của Berlinger nhìn nhận: “điều quan trọng là để Whitey nói dù do chính hắn tuyên bố hay do luật sư mớm lời, rằng hắn chẳng bao giờ làm chỉ điểm. Tốt nhất, cứ để hắn nói nhưng theo tôi cuốn phim đã gây cảm tưởng Bulger nói thực mặc dù có hàng trăm chứng cứ cho thấy hắn là kẻ bán đứng bạn bè.”
Sự thực cuốn phim: United of America v. James J. Bulger không phải tạo cho Whitey Bulger thêm ấn tượng mà là xóa bỏ hình ảnh huyền thoại của hắn. Nhiều người trước đây cho rằng hắn là một thứ Robin Hood lấy của người giàu san sẻ cho người nghèo và giúp quét sạch ma túy trên đường phố Boston và khi lẩn trốn thì tài tình như nhà ảo thuật Houdini, qua mặt cảnh sát dễ dàng. Nhưng các tác giả phim tài liệu đã lột trần tội ác ghê tởm của hắn và gián tiếp đưa ra câu hỏi phải chăng trong hàng ngũ duy trì an ninh của Mỹ kể cả nhân viên công quyền và cảnh sát tiểu bang và liên bang đã có nạn hối hộ và ai đó đã che giấu hắn để hắn tha hồ hoành hành bá đạo ở một vùng dân cư trù phú. Còn việc dựng ra chiêu bài hắn làm “tay trong” cho FBI, phải chăng chỉ là một quái chiêu nhằm che đậy nạn tham nhũng trong các tổ chức an ninh ở Mỹ.
Hiện giờ công chúng vẫn chưa biết mối liên hệ sâu rộng giữa Bulger với Cục điều tra liên bang Mỹ tới mức nào, và vì sao hắn xin được chiêu bài “quyền giết” (a license to kill).
Berlinger nhận định: “Có nhiều nghi vấn về nạn tham nhũng chưa được trả lời. Gia đình nạn nhân có quyền biết thực sự đã xảy ra chuyện gì với thân nhân họ.”
Chu Nguyễn
(Theo Michael Friscolanti-MacLean’s 28-04-2014)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét