Trần Tư, người tù thế kỷ

Ông Trần Tư tại California, Hoa Kỳ trước đây.

Biệt giam 21 năm

Ông Trần Tư, được mệnh danh là “người tù thế kỷ” với số năm trong tù là 21 năm về tội âm mưu lật đổ chính quyền. Ông vừa được trả tự do vào ngày 24 tháng 9 và đang chờ đợi quay trở về Mỹ vì ông là thường trú nhân của Hoa Kỳ trước khi bị bắt. Mặc Lâm có cuộc trao đổi ngắn với ông sau đây:

Mặc Lâm: Xin chúc mừng ông vừa trở lại khung trời tự do sau hơn 20 năm bị giam. Xin ông cho biết ông bị bắt vào lúc nào và khi bị bắt ông bị kết tội gì?

Trần Tư: Tôi bị bắt ngày mùng 5 tháng 3 năm 1993 can tội âm mưu lật đổ chính quyền.

Mặc Lâm: Chúng tôi được biết lúc ấy ông đã sang định cư tại Mỹ và tự ý quay trở về Việt Nam để hoạt động và bị bắt. Xin ông cho biết động cơ nào khiến ông làm như vậy?

Trần Tư: Ai cũng biết người Việt Nam ai cũng biết là yêu quý nước Việt Nam và luôn luôn quay về đất nước Việt Nam. Cái đó là nhiệm vụ của mỗi người. Chúng ta làm đúng hay sai, đó là chuyện của chúng ta. Nhiệm vụ của người Việt Nam là phải làm. Chắc chắn là như vậy. Vì vậy giờ đây tôi đang ở Việt Nam. Do đó rất là khó khăn. Chúng ta sẽ nói chuyện với nhau sau chứ giờ này ở đây khó lắm.

Mặc Lâm: Xin ông cho biết là bao nhiêu lâu nữa thì ông sẽ quay trở về Mỹ?

Trần Tư: Chỉ vài ba ngày thôi. Tối đa là một tuần lễ. Tôi còn phải đi làm răng. Hư hết 32 cái răng.

Tôi ở chỉ có một mình. 21 năm trong phòng giam đặc biệt nhất của Việt Nam. Tuyệt đối một mình ở trong khu kỷ luật. 

-Trần Tư

Mặc Lâm: Thưa ông, Lãnh sự quán Hoa kỳ tại TP HCM đã nói chuyện với ông chưa?

Trần Tư: Chưa thấy ai liên lạc gì cả. Từ ngày hôm qua đến ngày hôm nay chưa thấy. Tôi sẽ liên lạc với họ. Nhiệm vụ của tôi là liên lạc với họ nhưng để tôi làm thủ tục xong đã. Để tôi làm xong bộ răng đã, răng tôi hư hết rồi.

Mặc Lâm: Thời gian ông bị giam tổng cộng bao nhiêu lâu thưa ông?

Trần Tư: Tôi bị giam 21 năm, 6 tháng, 23 ngày.

Mặc Lâm: Theo bản án chung thân như vậy họ có giảm án cho ông hay không?

Trần Tư: Họ xử chung thân nên đó là có giảm. Chung thân thường thường là 30 năm. Có giảm được 8 năm mấy.

Mặc Lâm: Trong thời gian hơn hai mươi năm ông có ngày nào ở chung với người khác hay không?

Trần Tư: Tôi ở chỉ có một mình. 21 năm trong phòng giam đặc biệt nhất của Việt Nam. Tuyệt đối một mình ở trong khu kỷ luật.

1 năm được thăm nuôi 1 lần

Mặc Lâm: Gia đình ông thăm nuôi như thế nào? Có thường xuyên mỗi tháng hay không thưa ông?

Có được thăm. Một năm thăm một lần. Có mà không phải đơn giản đâu. Con tôi phải chạy muốn chết mới cho. Con tôi báo cho Thượng viện Hoa Kỳ, Thượng viện gửi cho Tòa đại sứ Mỹ, Bộ Ngoại giao thì Bộ ngoại giao mới chấp nhận cho con tôi được thăm tôi. 

-Trần Tư

Trần Tư: Có được thăm. Một năm thăm một lần. Có mà không phải đơn giản đâu. Con tôi phải chạy muốn chết mới cho. Con tôi báo cho Thượng viện Hoa Kỳ, Thượng viện gửi cho Tòa đại sứ Mỹ, Bộ Ngoại giao thì Bộ ngoại giao mới chấp nhận cho con tôi được thăm tôi.

Mặc Lâm: Trong suốt 21 năm bị tù đày như vậy có giới chức nào của Hoa Kỳ tới trại giam thăm ông hay không?

Trần Tư: Rất nhiều cấp cao như tổng thống Bill Clinton hay George Bush qua để đón tôi về mà cũng không được. Nhiều người lo cho tôi lắm như Vatican chẳng hạn. Tôi cảm ơn nhiều lắm. Thật sự, họ lo cho tôi nhiều trong lúc tôi không phải là người Mỹ hay người Anh gì. Họ lo cho tôi nhiều. Tôi biết vậy.

Mặc Lâm: Trong khi bị giam như vậy ông có biết tin tức gì xảy ra bên ngoài hay không?

Trần Tư: Có, mỗi ngày tôi coi TV nửa tiếng đồng hồ. Tôi có cái TV chút xíu bằng lòng bàn tay. Con tôi gởi cho tôi. 23 tiếng còn lại là bịt lỗ tai. TV đó bắt được đài trong nước, đài Việt Nam từ 11:40 đến 12:10. Luôn luôn như vậy. Ngày nào cũng vậy.

Mặc Lâm: Ngoại trừ răng không còn tốt nữa thì sức khỏe nói chung của ông ra sao?

Trần Tư: Rất tốt lành. Ăn uống tốt lành thôi. Sức khỏe thì vô cùng khỏe mạnh, linh hồn lẫn thể xác.

Mặc Lâm: Vâng, một lần nữa xin được chúc mừng ông, hy vọng khi ông về tới Mỹ chúng tôi sẽ tiếp tục được nghe tiếng của ông.

Thưa quý vị, ông Trần Tư sinh năm 1941 sau khi định cư tại Mỹ ông quay trở lại Việt Nam để hoạt động trong tổ chức Liên đảng Cách mạng Việt Nam vào năm 1993 sau khi khối Đông Âu sụp đổ. Không may cho ông tổ chức bị vỡ lỡ, ông bị bắt và giam giữ tại Phú Yên. Do chưa có quốc tịch và chỉ là thường trú nhân cảu Mỹ nên ông không được chính phủ Hoa Kỳ can thiệp một cách tích cực. Ở lứa tuổi 72 ông cho biết vẫn mạnh khỏe và tráng kiện và sẽ quay về lại Hoa Kỳ trong vài ngày tới.

Mặc Lâm, biên tập viên RFA